• Lag – Duration

هرگاه یک فعالیت نتواند ، بلافاصله پس از فعالیت پیشنیاز خود آغاز شود از Lag استفاده می شود. بعبارتی هرگاه بین فعالیت ماقبل و آغاز یک فعالیت ، تأخیری وجود داشته باشد از Lag یا تأخیر        برنامه ریزی شده استفاده می گردد. بعنوان مثال فعالیت گیرش بتن بصورت یک Lag در برنامه زمانبندی نشان داده می شود.

  • Lead – Duration

هرگاه یک فعالیت بتواند پیش از فعالیت پیشنیازی خود آغاز شود ، این مقدار با Lead نشان داده میشود   به بیانی دیگر Lead یک تسریع برنامه ریزی شده است. بعنوان مثال عملیات حمل اسکلت فلزی منوط به انجام رنگ آمیزی اسکلت می باشد که ارتباط این دو فعالیت از نوع (FS (Finish-Start است، اما در واقعیت پس از انجام فعالیت رنگ آمیزی برای بخشی از اسکله ، فعالیتحمل برای بخش ابتدایی اسکله آغاز می گردد که این تسریع در عملیات حمل اسکلت قبل از تکمیل نهایی رنگ آمیزی بشکل Lead یا همان Lag منفی نمایش داده می شود.

تذکر : بایستی توجه داشت که Lag  درواقع برای تأخیر دادن به فعالیت پس نیاز است و ماهیتی مثبت دارد. ولی Lead برای سرعت بخشیدن به فعالیت پس نیاز بوده و ماهیتی منفی دارد.

هرچند در برنامه ریزی پروژه ها لازم است تا از Lag و Lead استفاده کنیم ، اما بهتر است که میزان Lag بیشتر از ۵ روز استفاده نگردد و از Lead هم تا جایی که امکان دارد استفاده نکنیم. بشکل تجربی میتوان گفت که حداکثر حدود ۵% از برنامه زمانبندی شما می تواند Lag داشته باشد.

بهتر است بجای استفاده از Lag روابط بین فعالیت ها را از نوع FS تعریف کرد. توصیه میگردد برای تعیین روابط و توالی بین فعالیت ها از عوامل اجرایی و دفتر فنی مشورت بگیرید تا برنامه ایجاد شده متناسب با نظرات ایشان باشد تا از راندمان بیشتری در اجرای برنامه مذکور برخوردار بوده و عوامل مذکور نیز در این حالت احساس مسئولیت بیشتری را نسبت به برنامه خواهند داشت.

تعریف روابط بین فعالیت ها :

تعریف روابط بین فعالیت ها : پس از تهیه لیست فعالیت ها و مایلستون ها در پروژه نوبت به تعریف و تعیین توالی فعالیت ها و روابط بین آنها می رسد. در استاندارد PMBOK چندین روش مختلف برای تعریف توالی فعالیت ها ارائه شده است که در تمامی نرم افزار های برنامه ریزی و کنترل پروژه مورد استفاده قرار گرفته است. در نرم افزارهای مذکور محلی برای وارد کردن پیش نیاز و پس نیاز هر فعالیت ایجاد شده است . اصولأ روابط بین فعالیت ها به چهار دسته تقسیم بندی می شود که به معرفی آنها می پردازیم. باید به این نکته توجه داشت که کلیه فعالیت های پروژه به غیر از مایلستون 1های ابتدا و انتهای پروژه می بایست یک پیشنیاز و یک پس نیاز داشته باشند.

  • FS یا Finish To Start

در این نوع رابطه شروع فعالیت B منوط به اتمام فعالیت پیش نیاز آن یعنی فعالیت A خواهد بود. درواقع تا زمانی که فعالیت A به اتمام نرسد فعالیت B نمی تواند آغاز شود. بایستی توجه داشت دلیلی وجود ندارد که فعالیت پس نیاز که همان فعالیت B است بلافاصله پس از اتمام پیش نیاز خود یعنی فعالیت A آغاز شود ، بلکه فقط نمی تواند زود تر از آن آغاز گردد. در شکل زیر این نوع رابطه را ملاحظه می کنید. بعنوان مثال تا زمانی که فعالیت قالب بندی دیوار برشی در هر پارت به اتمام نرسیده باشد امکان شروع فعالیت بتن ریزی برای آن پارت وجود نخواهد داشت.

  • FF یا Finish To Finish

پایان فعالیت پس نیاز ( فعالیت B) وابسته به فعالیت پیش نیاز خود یعنی فعالیت A خواهد بود. درواقع زمانی فعالیت B می تواند به اتمام برسد که فعالیت A تکمیل گردد. و فعالیت B نمی تواند زود تر از فعالیت A به اتمام برسد به شکل زیر توجه کنید:


  • SS یا Start to Start

در این رابطه شروع فعالیت پس نیاز (فعالیت B) وابسته به شروع فعالیت پیش نیاز (فعالیت A) می باشد. در واقع فعالیت B زمانی می تواند آغاز شود که فعالیت A آغاز شده باشد. به شکل زیر توجه کنید:

  • SF یا Start to Finish

شروع فعالیت پیش نیاز وابسته به پایان فعالیت پس نیاز خواهد بود. درواقع فعالیت B بایستی آغاز شود تا فعالیت A بتواند خاتمه یابد ، ماننده شیفت های نگهبانی. به شکل زیر توجه کنید:


مایلستون یا رویداد (انگلیسی: Milestone) ابزاری در مدیریت پروژه است، که نشان دهنده نقاط خاصی از گاه‌شمار پروژه می‌باشد. هر مایلستون اغلب با اتمام یک فاز یا تحویل بخشی از پروژه همراه است و نشان‌دهنده شروع مرحله جدیدی در چرخه عمر پروژه می‌باشد، که برای نمونه می‌توان به تاریخ شروع و پایان پروژه، یا بخش‌هایی از پروژه که نیاز به ممیزی خارجی یا بررسی‌های بودجه دارد، اشاره کرد. به‌طور معمول مایلستون‌ها برای نظارت بر میزان پیشرفت پروژه استفاده می‌شوند و تنها پیشرفت فعالیت‌هایی را نمایش می‌دهند، که در مسیر بحرانی پروژه قرار گرفته‌اند و فعالیت‌های غیر بحرانی را نادیده می‌گیرند.

بعبارتی مایلستون ها وقایع پروژه می باشند. معمولا وقایع مهم پروژه را در برنامه پروژه نشان می دهند و آنرا در حین طول پروژه کنترل می کنند. از جمله مایلستون های مهم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تحویل زمین

اخذ پیش پرداخت

اخذ اطلاعات پایه پروژه

رسیدن اجناس به گمرک

اتمام تحویل موقت

معمولا مایلستون ها مدت زمان برابر یا صفر دارند. با این حال برخی از نرم افزارهای برنامه ریزی پروژه، مایلستون با مدت بزرگتر از صفر را نیز شامل می شوند. در این صورت این بازه شامل وقایع مهمی از پروژه است.